Verslag “Mar- en greide wandeltocht Oudega SWF” op 8 maart 2025.

Ik moet mij weer even aan jullie voorstellen: ik ben Piet van Gorkum en woon in Sneek.

Het is 8 maart en het is de warmste dag, die ooit op die datum in ons land gemeten is. We zijn vandaag te gast op het weidse en waterrijke platteland van de fusiegemeente Súdwest-Fryslân. Ze heeft 6 van de 11 Friese steden binnen haar grenzen en het is qua oppervlakte de grootste gemeente van Nederland. We zijn in het plaatsje Oudega, met de toevoeging SWF.

Door de prachtige ligging aan het Oudegaster Brekken is het dorp  in de zomer een bruisend watersportcentrum. Daarna wordt het een oase van rust. Het ligt bijna bij mij om de hoek en ik besluit te gaan fietsen. Krijg ik nog wat beweging. Ik heb me aangemeld voor langste afstand, 60 km. In totaal telt deze afstand 20 deelnemers.

We vertrekken klokslag 8 uur en bereiken het Brekkenpaed. Dit is een prachtig stuk natuurgebied en behoort voor mijn gevoel  tot de mooiste routes in de provincie.

Al snel lopen we langs de molen  “Doris Mooltsje”.  De molen is een sieraad voor de omgeving en is omstreeks 1790 gebouwd. Het is de oudste spinnenkopmolen in Friesland en had een belangrijke functie bij het bemalen van het omliggende land. Omstreeks 1934 werd de molen gedeeltelijk gesloopt en bleef alleen de onderbouw intact. Deze is nog vele jaren als opslag in gebruik gebleven, maar werd in 1992 overbodig. Het restant van de eens zo trotse molen zou worden gesloopt. Nog in hetzelfde jaar is een stichting opgericht die de sloop heeft  kunnen tegengehouden en de oude molen weer in zijn volle luister heeft  kunnen herstellen. Op 13 juni 1998 is de molen weer in gebruik genomen.

Iets verderop hebben we een heel mooi uitzicht op de kerk van Sandfirden aan de overkant van de plas. Dat maakt een entourage van de poelen een beetje sprookjesachtig.

Na een vlug bakje koffie in Workum zetten we koers naar achtereenvolgens Ferwoude en Gaast. De route naar beide dorpen is verrassend leuk en afwisselend en biedt mooie vergezichten. We vervolgen onze reis richting Allingawier. Lange tijd was het een museumdorp en maakte het deel uit van een museumroute “Alfaers Erf”,  samen met Exmorra. Bijna de gehele kern van Allingawier kreeg daarbij de oorspronkelijke bestemming terug. De route heeft inmiddels opgehouden te bestaan. De Nederlandse vertaling was “de erfenis van de voorouders”.

De 2^e koffiepauze is in Parrega, waarna we onze weg vervolgen richting Dedgum. Vlak voor het dorp slaan we af naar rechts en bereiken via een polderdijk de Hemdijk, die eertijds een functie had als waterkering. We passeren het dorp Tjerkwerd en het buurtschap Eemswoude en gaan daarna door de landerijen naar Wolsum.

In het dorp slaan we rechtsaf richting Blauwhuis. Beeldbepalend is hier de Sint Vituskerk, waarvan de bouw in 1871 is voltooid, naar een ontwerp van rijksbouwmeester P.J.M. Cuijpers. In het dorp slaan we linksaf richting Westhem en daarna linksaf via een oud kerkpad naar Abbega. Onze volgende doel is Pikesyl, waar onze route ons door uitgestrekte landerijen voert. Ik denk, dat we zeker de omtrek van zeker zes voetbalvelden hebben gelopen. En dan voel je des te meer dat je al 45 km in de benen hebt. Had van mij wel wat minder gemogen. De 3^e rustpauze in Oosthem is daarom geen overbodige luxe.

Na de pauze lopen we opnieuw op de Hemdijk, deze keer richting Sneek. Vervolgens langs de Geeuw naar IJlst. Opvallend is, dat de schelpen op het pad verdwenen zijn. Vervolgens de route door IJlst, waarbij we drie molens passeren. De houtzaagmolen “de Rat” is daarvan de bekendste. Daarna nog het fietspad naar Oudega, met halverwege nog een afslag naar links. Vond ik wel leuk, was ik nog nooit geweest. We passeren nog een heel mooie poel, waarvan ik de naam niet weet, en bereiken om 20 over 6 de finish

Namens alle 419 deelnemers wil ik iedereen, die deze prachtige tocht voor ons mogelijk heeft gemaakt, daarvoor hartelijk dank zeggen.

Piet van Gorkum, Sneek.

Onderstaande foto's zijn gemaakt door Jacob Mook.